زندگی سراینده سرود «ای ایران» به روایت بهروز رضوی

به گزارش برنا؛ برنامه «چراغداران» مستندی رادیویی است که به شرح کوتاهی از زندگی مفاخر ادبی و فرهنگی کشورمان اختصاص دارد و  امروز بهروز رضوی در این برنامه بخش هایی از داستان زندگی « حسن گل گلاب» را روایت می کند.

حسین گل گلاب؛ هنرمند و ادیب و ترانه سرای معاصر  و سازنده قطعه ایران‌ای مرزپرگهر است که همگام با استادان تراز اول دوران خود در نواختن ساز، نوازنده‌ای ماهر به‌شمار می‌آید. سرود معروف «ای ایران» او که تحت تاثیر اوضاع آن روزگار ساخته شده بود، همچنان احساسات هر شنونده ای را بر انگیخته و به مخاطب حس غرور ملی می دهد.

حسین گل‌گلاب در ۱۲۷۴ خورشیدی در تهران چشم به جهان گشود. پدر او از نقاشان و عکاسان مشهور در دوره قاجاریه بود. از آنجا که پدر حسین با موسیقی‌دانان دوران خود دوستی داشت، پسر نواختن تار و سه‌تار را از نزد آقا حسینقلی و درویش خان فرا آموخت و پس از تأسیس مدرسه موسیقی وزیری از نخستین شاگردان آنجا شد و با همکاری کلنل کاظم وزیری و علینقی خان وزیری به کار موسیقی علاقه مند شد و بعدها نیز در آنجا به تدریس پرداخت. او تحصیلات ابتدایی خود را در مدرسه علمیه گذراند و با به پایان بردن تحصیلات مقدماتی عازم مدرسه دارالفنون شد و در آنجا به آموختن زبان فرانسه پرداخت. فراگیری زبان روسی و انگلیسی نیز از دیگر فعالیت های گل گلاب به شمار می رود. او پس از پایان تحصیلات از ۱۲۹۸ خورشیدی به تدریس علوم طبیعی در مدرسه دارالفنون پرداخت. گل‌گلاب نخستین نویسنده کتاب درسی طبیعی در ایران بود.

او از ۱۳۰۴ تا ۱۳۱۷ خورشیدی ۱۲ جلد کتاب در رشته جغرافیا و طبیعی تهیه کرد که در مدارس تدریس می شد. او از ۱۳۰۷ خورشیدی مسوول تحقیقات علمی گیاه‌شناسی شد و از زمان تأسیس دانشگاه تهران تا ۱۳۴۵ خورشیدی به تدریس اشتغال داشت و هیچگاه به دنبال سیاست و تجارت نرفت. گل گلاب همچنین یکی از اعضای فرهنگستان ایران نیز به شمار می رفت و لغت های زیادی به خصوص در رشته علوم طبیعی پیشنهاد کرد.

حسین گل‌گلاب اگرچه در زمینه ادب و به خصوص ابداع لغت‌هایی برای فرهنگستان شهرتی در میان اهل فرهنگ و ادبیات به دست آورد اما عمده شهرتش برای سُرودن ترانه معروف «ای‌ایران» بود؛ سرودی که به شکل غیر رسمی به عنوان سرود ملی ایرانیان شناخته شده است. این سرود حاصل همکاری گل‌گلاب و روح‌الله‌خالقی به عنوان آهنگساز و غلامحسین بنان به عنوان خواننده است که بعد از اشغال ایران به وسیله متفقین در ۱۳۲۳ خورشیدی سروده شد.  اندک افرادی وجود دارند که با زندگی و کارهای حسین گل گلاب آشنا هستند. ترجمه بیش از ۵۰ نمایش برای هنرستان هنرپیشگی و برگردان اپرای کارمن و اپرای فاوست از کارهای او در زمینه ترجمه است.

نثر گل گلاب یکی از نمونه‌های درخشان نثر فارسی در کتاب های غیرداستانی است و کارهای ادبی او درخششی کمتر از کارهای علمی وی ندارد، هرجا که از ادبیات فارسی حرفی باشد، ترانه‌های دلنشین و سرودهای حماسی او را به یاد می آورد. گل گلاب را یکی از بهترین ترانه سازان ایرانی می دانند و سرودهای او از کارهای ماندنی موسیقی است.

حسین گل‌گلاب آثار گران بهایی از خود به یادگار نهاده است. او در ۸۷ سالگی به تنظیم فرهنگ‌نامه و بیولوژی و گیاهان ایران مشغول بود که نتوانست آن را به پایان برساند و در ۱۳۶۳ خورشیدی دارفانی را وداع گفت.

برنامه »چراغداران» را به تهیه کنندگی حسینی باغسنگانی و روایت بهروز رضوی ساعت ۱۲:۴۰ روی موج‌اف ردیف۱۰۶ مگاهرتز از رادیو فرهنگ بشنوید .